اظهارنظر رئیس فدراسیون صادرات انرژی ایران درباره پرونده کرسنت

حمیدرضا صالحی، رئیس فدراسیون صادرات انرژی ایران:

خبر صدور حکم دادگاه پرونده کرسنت و تلاش طرف مقابل برای مصادره یکی از ساختمان‌های مهم ایران در خیابان ویکتوریای لندن، یک‌بار دیگر ابعاد مختلف این پرونده را در ویترین افکار عمومی گشود و درباره آن بحث و تبادل نظرهای بسیاری صورت گرفت. مطابق محتوای قرارداد کرسنت که در زمان دولت اصلاحات منعقد شده بود، ایران بخشی از طرفیت‌های بالای گاز خود را به طرف اماراتی می‌فروخت و نقش قابل توجهی در تحولات مرتبط با این صنعت در منطقه پیدا می‌کرد.

اما طی طول حدود ۳دهه‌ای که از توقف این قرارداد گذشته، نه تنها گازی از سوی ایران صادر نشده و میلیاردها دلار سرمایه ایران بر باد رفته، بلکه اعتبار ایران نیز خدشه‌دار شده و فرصت وابستگی کشورهای همسایه به ایران نیز از میان رفته است. چنین خساراتی در ایران در شرایطی تجربه می‌شود که در هیچ نقطه‌ای از جهان چنین برخوردهای سیاسی و جناحی با موضوعاتی که به نوعی به منافع ملی مرتبط است، رخ نمی‌دهد. اما در ایران گروه‌های سیاسی و جناح‌ها با منافع ملی بازی می‌کنند بدون اینکه هیچ نهاد ناظری پیگیری‌های لازم را صورت دهد.

همه به این واقعیت اشراف دارند که قرارداد کرسنت اگر روال عادی خود را طی می‌کرد، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی ایران افزایش قابل توجهی پیدا می‌کرد. از سوی دیگر علاوه بر اینکه درآمدهای ارزی بالایی برای کشور ایجاد می‌کرد، باعث می‌شد روابط ایران با کشورهای همسایه، قوی‌تر و از نظر امنیتی مستحکم‌تر شود.

ضمن اینکه کشورهای دیگر به انرژی ایران وابسته می‌شدند و ایران به عنوان بازیگر اصلی انرژی در منطقه ایفاگر نقشی ویژه می‌شد. ایران می‌توانست پلیر و بازیگر اصلی گاز در خاورمیانه و آسیای مرکزی و تعیین‌کننده قیمت گاز در منطقه شود. اما به دلیل اشتباهات استراتژیک ایران، ترکیه بازیگر اصلی گاز در منطقه شده است. ایران هم از کریدورهای شمالی به جنوب و هم کریدور‌های شرق به غرب می‌توانست بازیگر اصلی انرژی باشد.

کرسنت به دلیل مسائل سیاسی و جناحی در ایران، در حاشیه قرار گرفت و منافع ایران از دست رفت. کار به جایی رسید که ایران در دادگاه‌های بین‌المللی محکوم و دارایی‌های ایران در جهان ضبط شد. خسارتی که دادگاه به طرف مقابل تشخیص داده، ایران را در موضع محکوم قرار داده و رای به مصادره شرکت‌ها و اموال ایران داده شده است. این دارایی‌ها، ثروت مردم ایران است که بازیگر گروه‌های سیاسی قرار گرفته است. هیچ نهاد ناظری هم پیگیر موضوع نیست. اصولا منافع ملی خارج از دعواهای سیاسی قرار می‌گیرد، اما در ایران بدون توجه به این بایدها، منافع مردم بازیچه درگیری‌های جناحی قرار می‌گیرد.‌

ای کاش کرسنت، تجربه‌ای شود تا الگوی توسعه در کشور جدا از بازی‌های سیاسی قرار گیرد. باید پرسید چرا دولت‌ها در ایران زودتر با امارات به توافق نرسیده و این قرارداد را احیا نکرده‌اند. این معامله را می‌شد دوباره زنده کرد. امیدوارم دولت پزشکیان این اقدام را در دستور کار قرار دهد و فرصت‌های تازه‌ای در حوزه انرژی شکل دهد.

می‌توان با امارات مذاکره و پرونده را حل و فصل کرد. ایران معامله‌ای صورت داد و به هر دلیلی کنسل شد، باید طرف مقابل را راضی و قانع می‌کردیم. ایران منابع بزرگ انرژی در حوزه نفت و گاز دارد و می‌شد به راحتی امارات را قانع ساخت و پروژه را زنده کرد. حتی می‌شد از ظرفیت‌های بخش خصوصی ایران استفاده می‌شد تا این نیازهای امارات به گاز برطرف شود.

ناراحتی هر ایرانی وطن‌دوستی این است که چرا این مدت زمان طولانی سپری شده و اقدامی برای حل مشکل انجام نشده است؟ ایران باید یک تیم مذاکراتی ویژه و یک تیم حقوقی حاذق را به کار می‌گرفت و موضوع را حل و فصل می‌کرد. هر چند کرسنت خسارات بسیاری به ایران وارد ساخت، اما‌ ای کاش این پرونده تجربه‌ای شود که ایران پرونده‌های مرتبط با منافع ملی خود را از بازی‌های سیاسی و جناحی و مساله قدرت به دور نگه دارد.

🔹 پیشنهاد رئیس فدراسیون صادرات انرژی ایران:
بخش خصوصی و فدراسیون صادرات انرژی کشور، آمادگی کامل دارند تا با همکاری دولت، وزارت نفت و دستگاه دیپلماسی، در قالب یک راه‌حل جامع، کارشناسی و برد–برد برای هر دو طرف، نقش فعال ایفا کنند. ما معتقدیم که می‌توان با گفت‌وگو، شفافیت و تعامل اقتصادی، این پرونده را از مسیر حقوقی به مسیر همکاری تبدیل کرد.

ایران با تکیه بر منابع عظیم خود، می‌تواند به جایگاه واقعی‌اش در بازار انرژی بازگردد. بیاییم از تجربه تلخ گذشته، پلی بسازیم برای آینده‌ای روشن‌تر؛ آینده‌ای که در آن، منافع ملی بر اختلافات غلبه کند و عقلانیت اقتصادی، راهنمای تصمیم‌های بزرگ کشور باشد.